Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στις εαρινές της προβλέψεις για το 2025–2026, επισημαίνει τρεις δομικές προκλήσεις που συνεχίζουν να επιβαρύνουν την ελληνική οικονομία: την επιμονή του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα, το μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και τα αρνητικά ποσοστά αποταμίευσης των νοικοκυριών.

1. Πληθωρισμός: Μόνιμα πάνω από τον στόχο της ΕΚΤ

 

Η Κομισιόν εκτιμά ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα θα διαμορφωθεί φέτος κοντά στο 3%, υπερβαίνοντας τον στόχο του 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ για την Ευρωζώνη. Το φαινόμενο αποδίδεται στην άνοδο των υπηρεσιών και της ενέργειας, ενώ επιπλέον πιέσεις αναμένονται από τη μισθολογική αύξηση το επόμενο διάστημα.

 

Για το 2025, προβλέπεται πληθωρισμός 2,8%, ενώ και για το 2026 θα παραμείνει πάνω από τον στόχο, στο 2,3%. Ο δομικός πληθωρισμός, χωρίς τρόφιμα και ενέργεια, εκτιμάται στο 3,5% το 2025 και στο 2,6% για το 2026 — ένας από τους υψηλότερους στην Ε.Ε.

 

2. Έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών: Το υψηλότερο στην Ευρώπη

 

Η Ελλάδα αναμένεται να εμφανίσει το μεγαλύτερο εξωτερικό έλλειμμα στην Ε.Ε., με προβλεπόμενο ποσοστό 8,2% του ΑΕΠ για το 2025, έναντι πλεονάσματος 2,5% στην Ε.Ε. και 3% στην Ευρωζώνη. Το ΔΝΤ επιβεβαιώνει τις προβλέψεις αυτές, εκτιμώντας έλλειμμα άνω του 6% για τα επόμενα χρόνια.

 

Η αιτία εντοπίζεται κυρίως στην υψηλή εισαγωγική εξάρτηση και την έντονη αύξηση των επενδύσεων, που αν και θετικές για την ανάπτυξη, διευρύνουν το εξωτερικό ισοζύγιο. Στο μέλλον, το έλλειμμα αναμένεται να περιοριστεί στο 3,5% του ΑΕΠ, όσο η χώρα πλησιάζει σε όρους ανταγωνιστικότητας τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

 

3. Αρνητική αποταμίευση: Μοναδικό φαινόμενο στην Ε.Ε.

 

Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπου η αποταμίευση των νοικοκυριών είναι αρνητική, στο -2,5% του διαθέσιμου εισοδήματος για το 2024 και το 2025. Για το 2026 προβλέπεται μικρή βελτίωση στο -1,8%.

 

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το τέταρτο τρίμηνο του 2024 η αποταμίευση διαμορφώθηκε στο -4,1%, και όπως σημειώνει και ανάλυση της Eurobank, τα νοικοκυριά προτιμούν να καταναλώνουν αντί να αποταμιεύουν, ακόμα και με την αύξηση των μισθών. Αυτό αποτελεί διαχρονικό δομικό πρόβλημα, που στερεί εγχώριους χρηματοδοτικούς πόρους για τις επενδύσεις, ενισχύοντας την ανάγκη για εξωτερικό δανεισμό.

 

Η Ελλάδα και ο πληθωρισμός της Ευρωζώνης

 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα είχε τον ένατο υψηλότερο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη τον Απρίλιο, ξεπερνώντας χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Πορτογαλία. Οι τιμές υπηρεσιών αυξήθηκαν κατά 5,2%, πολύ πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης (3,9%), ενώ ο δομικός πληθωρισμός παρέμεινε στο 3,3%, έναντι 2,7% στον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

 

Ακόμα και αν καταγράφεται πτωτική τάση στα ενεργειακά προϊόντα (-4,7%), η συνολική εικόνα δείχνει ότι η ακρίβεια παραμένει διαβρωτική, ιδιαίτερα για τα χαμηλότερα εισοδήματα, με τον πληθωρισμό τροφίμων, καπνού και αλκοόλ στο 2%, επηρεάζοντας σημαντικά τη δύναμη αγορών των νοικοκυριών.

 

Συμπέρασμα: Δομικές προκλήσεις πίσω από τους θετικούς ρυθμούς

 

Παρά την καλή εικόνα των ρυθμών ανάπτυξης και της ανεργίας, η Ελλάδα εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα που απειλούν τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της οικονομίας: επιμονή του πληθωρισμού, αδύναμο εξωτερικό ισοζύγιο και χαμηλή αποταμίευση.

 

Η αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων απαιτεί στρατηγικές μεταρρυθμίσεις και πολιτικές που θα ενισχύσουν τη διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα και την παραγωγική βάση της χώρας.