Η πορεία του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0» μπαίνει σε φάση επαναπροσδιορισμού, καθώς το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών βρίσκεται σε συνεχείς διαβουλεύσεις με στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με σκοπό να καταλήξουν από κοινού στις αναγκαίες τροποποιήσεις του σχεδίου. Ο στόχος είναι να κατατεθεί σύντομα η αναθεωρημένη εκδοχή, με το βάρος να πέφτει στην αναδιάρθρωση των χρηματοδοτήσεων.

Μεταφορά πόρων και επανακατεύθυνση στόχων

Η βασική λογική πίσω από την αναθεώρηση είναι η διοχέτευση πόρων από έργα που καθυστέρησαν ή δεν υλοποιήθηκαν, προς άλλες δράσεις που παρουσιάζουν αυξημένη ανάγκη και αποδοτικότητα. Για παράδειγμα, το θέμα της στέγασης, που αποτελεί μείζονα κοινωνική πρόκληση, εξετάζεται ως ένας πιθανός νέος αποδέκτης χρηματοδότησης. Ωστόσο, για να γίνει αυτό, απαιτείται η συναίνεση της Κομισιόν, γεγονός που παραμένει εκκρεμές.

Αξιοσημείωτο είναι ότι η μη υλοποίηση ενός ορόσημου μπορεί να έχει δυσανάλογα μεγάλο οικονομικό κόστος, καθώς συνδέεται με την απώλεια περισσότερων πόρων απ’ ό,τι αξίζει το ίδιο το έργο.

Η μεγάλη εικόνα: Πού βρισκόμαστε

Μέχρι στιγμής, η Ελλάδα έχει εγκρίνει πέντε δόσεις χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης και αναμένει την εκταμίευση επιπλέον 3,1 δισ. ευρώ. Με αυτά, το συνολικό ποσό που έχει απορροφηθεί φτάνει τα 21,3 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου το 60% των διαθέσιμων κονδυλίων. Αν και οι αριθμοί εντυπωσιάζουν, κρύβουν και ανησυχητικές πτυχές.

Από τα 383 προβλεπόμενα ορόσημα που πρέπει να υλοποιηθούν για την πλήρη απορρόφηση των κονδυλίων, μέχρι το τέλος του 2024 είχαν επιτευχθεί μόλις τα 135. Αυτό σημαίνει πως το 65% των στόχων παραμένει σε εκκρεμότητα, με το χρονικό περιθώριο να στενεύει.

Μπροστά σε κρίσιμα ορόσημα

Η κυβέρνηση διαμηνύει μέσω του αναπληρωτή υπουργού Νίκου Παπαθανάση πως δεν πρόκειται να χαθεί ούτε ένα ευρώ. Ωστόσο, το ουσιαστικό ερώτημα δεν είναι απλώς η απορρόφηση των κονδυλίων, αλλά η αποτελεσματικότητα και η διαχρονική απόδοσή τους. Θα καταφέρουμε, μέσα από αυτή την ιστορική ευκαιρία χρηματοδότησης, να ενισχύσουμε τις δομές του κράτους, να δημιουργήσουμε σύγχρονες υποδομές και να προωθήσουμε μια βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη;

Το επόμενο διάστημα είναι κρίσιμο: το 6ο και 7ο αίτημα εκταμίευσης είναι προγραμματισμένα για τον Μάιο και τον Νοέμβριο του 2025, ενώ άλλα δύο αιτήματα θα ακολουθήσουν μέσα στο 2026. Η χρονική πίεση αυξάνεται και μαζί της, η ανάγκη για στοχευμένες και ουσιαστικές δράσεις.

Τελική πρόκληση: Ανάπτυξη με αντοχές

Η επιτυχία του Ταμείου Ανάκαμψης δεν θα κριθεί από το ύψος των εκταμιεύσεων, αλλά από το αν οι επενδύσεις θα αφήσουν πίσω τους κάτι περισσότερο από απορροφήσεις στατιστικών. Η ουσία βρίσκεται στο κατά πόσο οι ενισχύσεις θα μεταφραστούν σε πραγματική πρόοδο για τις επιχειρήσεις, το κοινωνικό κράτος και τις ζωές των πολιτών. Για να συμβεί αυτό, απαιτείται όχι απλώς ταχύτητα, αλλά και στρατηγική διορατικότητα.